مرکز بینالمللی میکروفیلم نور پنجاه و سومین مجلد از مجموعه فهرستهای نسخههای خطی هند را منتشر کرد. این مجلد به کتابخانه تاریخی مدرسة الواعظین در شهر لکهنو اختصاص دارد و شامل ۸۷۳ نسخه خطی به زبانهای فارسی، عربی و اردو است. اثر مذکور در ۵۴۶ صفحه به چاپ رسیده است.
مدرسة الواعظین در سال ۱۹۱۹ میلادی به دستور والی محمودآباد(یکی از نواحی تابعه لکهنو) تأسیس شد و بهعنوان یکی از مراکز برجسته علمی و دینی شیعه در شبهقاره هند شناخته میشود. این مدرسه با هدف آموزش و تربیت طلاب علوم دینی راهاندازی شد و طی سالهای فعالیت خود، مبلغانی برجسته تربیت کرده و به نقاط مختلف جهان اعزام داشته است.
طلاب این مدرسه در طی دورههای آموزشی ششساله، علاوه بر تسلط بر مبانی اعتقادی شیعه، با ادیان و مکاتب فکری آشنا میشدند تا توانایی پاسخگویی به پرسشها و شبهات دینی را داشته باشند. فارغالتحصیلان این مدرسه به کشورهایی نظیر چین، ژاپن، فرانسه، تایلند، بریتانیا و بحرین اعزام شده و نقش مؤثری در ترویج مکتب تشیع ایفا کردهاند.
مدرسة الواعظین علاوه بر آموزش، در زمینه نشر معارف اسلامی نیز فعالیت گستردهای داشته است. این مرکز دو نشریه با عنوان Muslim Review به زبان انگلیسی و الواعظ به زبان اردو منتشر میکرد که مورد استقبال پژوهشگران داخلی و خارجی قرار گرفت.
مرکز پژوهشی مؤید العلوم، وابسته به این مدرسه، مسئولیت تحقیق و پاسخ به شبهات اعتقادی را بر عهده داشت و تاکنون دهها اثر پژوهشی به زبانهای مختلف در این مرکز تألیف و ترجمه شده است. همچنین، چاپخانه صفدر پریس که توسط نواب سید صفدر سلطان تأسیس شد، بهعنوان یکی از معتبرترین مراکز نشر آثار اسلامی در لکهنو شناخته میشد.
کتابخانه مدرسة الواعظین، که زمانی بهعنوان یکی از غنیترین کتابخانههای هند شناخته میشد، مجموعهای از هزاران نسخه خطی و چاپی را در خود جای داده است. علامه امینی در سفر خود به هند، این کتابخانه را از نظر غنای علمی بینظیر توصیف کرده بود.
با این حال، پس از جدایی هند و پاکستان، مدرسة الواعظین با چالشهای جدی، از جمله بیتوجهی مواجه شد. در اثر این آسیبها، بسیاری از نسخ خطی در معرض نابودی قرار گرفتند و برخی نیز به دلیل موریانهخوردگی یا تخریب سقف کتابخانه از بین رفتند.
مرکز بینالمللی میکروفیلم نور طی یک دوره ششماهه موفق شد از نسخههای موجود عکسبرداری کرده و فهرست دقیقی از آنها تهیه کند. در این مجموعه، دستنوشتههای ارزشمندی از جمله آثار علامه سید مرتضی نونهروی نیز شناسایی شد که مهمترین آنها کتاب پنججلدی معراج العقول فی شرح دعاء مشلول است. پیشتر تصور میشد بخشهایی از این مجموعه مفقود شده باشد.
همچنین، در سال ۱۳۹۷ هجری شمسی، حجتالاسلام ابن حسن املوی واعظ، مدیر سابق مجله الواعظ، برای حفظ تاریخچه این مدرسه اقدام به نگارش مجموعهای سهجلدی با عنوان تاریخ مدرسة الواعظین کرد. این مجموعه با حمایت مرکز بینالمللی میکروفیلم نور در دهلی نو منتشر شده و به تاریخ تأسیس، توسعه، فعالیتهای آموزشی، انتشارات و سفرهای تبلیغی فارغالتحصیلان این مدرسه پرداخته است.
این مجموعه سهجلدی بهعنوان منبعی معتبر برای پژوهشگران و تاریخنگاران، اطلاعات دقیقی درباره ساختار آموزشی، فعالیتهای علمی، و کتابخانه این مدرسه ارائه میدهد.