نعمت نامه نصیرالدین شاهی
نعمت‌نامه نصیرالدین‌شاهی کتابی است شامل دستورهای آشپزی به زبان فارسی که در اوایل قرن دهم ه.ق. به دستور سلطان غیاث‌الدین شاه خَلجی (حکومت 873 تا 906 ه.ق.) نوشته شده و در زمان سلطنت پسرش، نصیرالدین شاه (حکومت ۹۰۶ تا 916 ه.ق.) تکمیل گردیده است.
این کتاب برای غیاث‌شاه نوشته شده‌است که پنجمین شاه از شاهان خلجی مالوه بود که در گجرات هندوستان حکومت می‌کردند. غیاث شاه ابن محمودشاه خلجی، یا غیاث‌الدین بن محمود در سال ۸۷۳ ه.ق جانشین پدرش سلطان محمود خلجی شد، و در سال ۹۰۶ به سبب ستیزی که میان دو پسر او درگرفت درگذشت.
نعمت‌نامه، تاریخ دقیقی ندارد و در مورد فرم امروزی آن، سوالات بی پاسخی وجود دارد. به نظر می‌رسد چند برگه‌ی ابتدایی آن بعداً اضافه شده و هیچ مقدمه‌ای از نویسنده وجود ندارد. به احتمال زیاد، حداقل بخش اولِ اثر در اواخر سلطنت غیاث شاه نوشته شده و سپس شاید بخش دوم پس از به قدرت رسیدن پسرش در سال ۹۰۶ ه.ق. اضافه شده باشد. ۵۰ تصویر موجود در کتاب، آمیزه‌ای از تأثیر مکتب نگارگری شیرازِ در نیمه‌ی دوم قرن پانزدهم میلادی با سبک هندیِ است که به ویژه در استفاده از رنگ‌ها، سبک لباس‌ها و معماری در نگاره ها تجلی یافته است.
برای تهیه سمبوسه غیاث شاهی در این کتاب خطی چنین آمده است:
«سنبوسهٔ غیاث‌شاهی: قیمهٔ خوب‌پخته با همچند آن پیاز، قیمه کرده، و زنجبیل خرد کرده و ربع آن و نیم تولچه سیر آس کرده همه یکجا بیامیزد و زعفران سه تولچه در گلاب آس کرده با قیمه بیامیزد و از میان شوربا بادنجان بیرون آرند و با قیمه یکجا کرده در سنبوسه پر کنند و در میان روغن برشته سازند خواه از نان تنُک خشکه باشد یا از نان میده یا از خمیر خام؛ هر سه جنس سنبوسه بپزد، لذیذ باشد.»
این نسخه در کتابخانه بریتانیا نگهداری می‌شود.
منبع: کتابخانه بریتانیا
