گزارش محرمانه از اخبار توافقات بین فتحعلی شاه و ناپلئون بناپارت

در میان اسناد آرشیو ملی هند که به زبان فارسی توسط مرکز بین المللی میکروفیلم نور دیجیتال سازی شده است، گزارش های بسیار مهم نادری از روابط داخلی دربار ایران با دولت های اروپایی وجود دارد که اثری از آنها در مجموعه اسناد داخل کشور و کتابهای مرتبط دیده نمی شود. یکی از مهمترین این یادداشتها، گزارشی است که ظاهرا توسط شخصی نفوذی در دربار ایران به کلکته و گورنر جنرال بریتانیا در هند فرستاده شده و پرده از اخبار محرمانه و توافق مخفی دولت ایران و فرانسه برای حمله به هندوستان بر می دارد. در این گزارش که با عنوان اخبار ایران بهشت نشان معرفی شده است، از ماموریت میرزا محمدرضای قزوینی بیگلربیگی قزوین فرستاده فتحعلی شاه قاجار به دربار ناپلئون بناپارت (ناپلئون اول) عاقد قرارداد فینکنشتاین با فرانسه، و شکست از روسیه و عقد معاهده با آن دولت و ماموریت ژنرال گاردان رئیس هیئت نظامی فرانسه در ایران و برخی از صنعتگران مامور به دربار ایران سخن رفته است. همچنین در ادامه هفت بند از پیشنهادات دولت فرانسه به دربار ایران برای تصرف هندوستان و شکست دادن انگلیس توسط قوای مشترک بیان شده است.

در بخشی از این سند می خوانیم:

«چون سابقا پونانانی [منظور ناپلئون بناپارت] پادشاه فرانس چارپای [منظور چاپار] به دربار شاهی با تحف و هدایا [که بخشی از آنها امروزه هم در مجموعه کاخ گلستان نگهداری می شود از جمله ظروف چینی فرانسوی]  ارسال و خواهش دوستی فیمابین دولتین علیتین و دشمنی با دشمنان دولت شاهی کرده بود، شاه جمجاه [منظور فتحعلی شاه قاجار] قبول این مراتب فرموده به اتفاق فرستاده او عالیجاه میرزا محمدرضای قزوینی را روانه فرانس فرمودند و بوناپارت مذکور، میرزای مسطور ررا نهایت محبت نموده، به اتفاق خود به دعوای [شاید منظور دعوت به] پاریس آورد... 

مطلب ثانی آنکه یک نفر از شاهزادگان بلند اقبال با ده هزار سوار جرار همراهی نمایند و بعد از تسخیر هندوستان سکه و خطبه به نام نامی شاه و شاهزاده منظور نایب السلطنه [عباس میرزای ولیعهد] باشد.

مطلب ثالث آنکه در ازای این شفقت موضوعه که محمدشاه [پادشاه گورکانیان هند] از برای نادرشاه در هندوستان به رسم نعل بها وضع نموده و ضمیمه ایران فرمود، به آن نهج [هندوستان] ضمیمه ایران باشد.»

این سند در مجموعه دیجیتال سازی مرکز بین المللی میکروفیلم نور از آرشیو ملی هند و در جلد ۱۰۳ ذیل اسناد سال ۱۸۰۸ میلادی وجود دارد.

فهرست نویسی و خوانش سند: دکتر محمدرضا بهزادی