گزارش مامور ایرانی کمپانی هند شرقی بریتانیا
در این سند به نظر می رسد یکی از جاسوسان کمپانی هند شرقی درباره دیدار صدراعظم ایران میرزا شفیع و سفیر فرانسه در جمادی‌الثانی 1223 قمری توضیح می دهد. در این ملاقات سفیر فرانسه از میرزا شفیع می خواهد تا به عهدنامۀ ایران و فرانسه (فینکنشتاین) که بین فتحعلی شاه و ناپلئون بناپارت بسته شده بود، وفادار بماند و به اتحاد دولت ایران و فرانسه بر ضد بریتانیا توجه نماید. به گفته نگارنده سند، برخی درخواستهای بی اساس از طرف سفیر فرانسه مطرح شده و دولت ایران را به ادامه جنگ با روسیه تهدید کرده است. در بخشی از این سند آمده است:
«... آنچه مخلص مطلع شدم، این بود که شاه [فتحعلی شاه]، سلطان فرانس را شاه شاهان خطاب کند و سکه که می زنند یک روی آن به اسم شاه و یک روی آن به اسم شاه فرانس زده شود و شاه راه دهد که سپاهی از فرانسیس از ولایت شاه عبور نموده، بر سر انگلیس [در هند] رود و ترک دوستی با انگلیس نماید و چند مطلب دیگر هم خواهش کرده بود بروز نکرد، در صورتی که شاه [مقصود فتحعلی‌شاه] این مطالب را قبول کنند، دوستی میان شاه و شاه شاهان [ناپلئون] خواهد بود و نظر به دوستی فیمابین، شاه شاهان و پادشاه ارس [روسیه تزاری]، شاه شاهان قرار خواهد داد، که دفع منازعه ارس شود و الا مستعد و منتظر دعوا [جنگ] باشند. شاه نظر به احتیاط از شاه شاهان که سلطان فرانسیس باشد، آن مطالبی که بروز داشت؛ چند مطلب را قبول کرده که سلطان فرانس را شاه شاهان خطاب کند و سکه را هم به آن طور زنند و فوری پول هم آن طور سکه زدند و فرستادند و به خصوص آمدن سپاه فرانسیس و عبور کردن از ولایت شاه هنوز صریحاً، نه قبول کرده بودند و نه انکار، منتها نزدیک به قبول جواب دادند و به خصوص ترک دوستی با انگلیس قبول فرمودند و آن مطالب دیگر معلوم نشد...»
این سند در تاریخ اکتبر ۱۸۰۸ در مجموعه مکاتبات روابط خارجی بخش فارسی آرشیو اداره ثبت اسناد امپراتوری ثبت شده و اکنون در آرشیو ملی هند نگهداری می شود. مرکز بین المللی میکروفیلم نور در قالب پروژه ای نسخه دیجیتال این اسناد را تهیه کرده است که در شماره دفتر آلبوم صد و چهار در دفتر این مرکز در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران قابل دسترس است.
فهرست نویسی و خوانش سند: دکتر محمد رضا بهزادی
