مثنوی معنوی_ دفتر اول

شماره كتابخانه: 2229        موضوع: تصوف
نام كتاب: مثنوی معنوی- دفتر اول
نام مؤلف: مولانا محمد جلال الدين رومى
نوع خط: نستعليق      اندازه: 17×27      سطر: 15      اوراق: 147      زبان: فارسى
مهر و مالك: خاندان ولى اللّه‏. وقف منجانب خاندان ولى اللّه‏ احمدآباد 1337/1918 م
تاريخ كتابت: 2 ذی الحجه 1161 هجری/23 نوامبر 1748
نام کاتب: ضياء الدين ابوبكر بن ابوالقاسم
حالت: مجلد، مكمل، جدول دو سطری، كنارها كرمخورده، ورق يك و دو مزين اند بر ورق
ش ب در سه رنگ گلكاری شده است و بر هر دو اوراق، درميان سطرا رنگ طلائى ريخته شده است.
آغاز: بسم ‏اللّه ‏الرحمن ‏الرحيم... وما توفيقى الاباللّه‏، هذا كتاب المثنوی و هو اصول اصول الدين فى كشف اسرار لوصول واليقين و موفقه اللّه‏ اكبر و شرع اللّه‏ الازهر وبرهان الاطهر مثل نوره كمشكوة فيها مصباح.
انجام: گشت خاك آميز و خشك و گوشت بر زآن گياره اكنون بير هيرای شتر
سخت خاك آلوده مى آيد سخن آب شهره شد سرخه تند كن
تا خدايش باز صاف و خوش اند او كه شيره كردهم صافش كند
صبر آرد آند و رانى شتاب صبر كن واللّه‏ اعلم بالصواب
ترقيمه: بحمدللّه‏ اين دفتر اولين بآخر رسيدم و شدم كامگار
زوی الحجه تاريخ ثانى بده بسال يك و شصت و مايه هزار
كتابى كه هر بيت او خانه ايست درون و برون پرزنقش و نگار
درخت بهشتى ست هر سطر او پراز گونه گون ميوه هر شاخسار
نهال گشته از شرم الفاظ او ميان صدف لولوى شاهوار
الهى كن اين نسخه دلكشا مبارك برين بنده خاكسار
و نگارش نمود اين نسخه را از نسخه كه فصون است از ملحقات و كيفيتش در رساله كه با اين جلد در اول منصم است در تحرير آورده تا ناطران نيكو نشان از قسمت جنان از اين نسخه عاليشان بهره بى پايان احراز نمانيد و كاتب الحروف ضياء الدين ابوبكر را از دعاء خير ياد آرند.
توضيحات: دفتر هائى خوش نوشته هائى مثنوی از طرف خاندان ولى اللهى احمدآباد، با ديگر
نسخه هائى خطى بيشمار باين كتابخانه وقف كرده شده اند. در محل كالوپور احمدآباد در مسجد ولى‏اللّه‏ كه واقع به جوننگ شاه پول است از چند سال هر روز جمعه كار درس دادن مثنوی شريف ادامه صداشت. بعد از نقل شدن دفتر حاضر در سن 1161هجری طبق نوشته يك تحرير بر ورق 83 ب در نزد مسجد خانه قاری هر جمعه بوقت صبح بعد از اشراق در 1167 تا ماه شعبان اين را خواندند. در ماه رمضان المبارك موقوف شد و در همان سال از جمه پنجم شوال دوباره شروعات درس شده بود.
در حاشيه اين نسخه اقتباسات كتب يا مؤلفين و شروح درج زير نقل شده اند. مير نور اللّه‏، مير محمد نعيم، فتح خان برادر جلال خان دهلوی، سيد سيف اللّه‏ فتح خان، عبد الحميد الحسينى، القتالى البرفاعى التبريزی، مولانا احمد (كرد) امير حسين، مولانا نور الدين جامى بيضاوی، مشكوة، شرح مولانا فتح خان، سيد عبد الفتاح، سيد حسين كاتب ضياء الدين ابوبكر، مولانا محمد رضا (مؤلف مكاشفات رضوی) شرح داعى.
بر ورق 53 ب كاتب مولانا محمد رضا را استاذی گفته است كاتب در ترقيمه اين عرض كرده است كه اين نسخه از ملحقات صبری است و كيفيت آن در آغاز نسخه در رساله منظم شده، نوشته شده است ولى اين رساله جائى نقل نشده است.
رسم درس مثنوی در احمدآباد از زمان قديم ادامه داشت، هر روز چهار شنبه در مسجد ولى‏اللّه‏ واقع محله جوننگ شاه بعد نماز ظهر درس مثنوی شريف داده مى شد.
نسخه حاضر همان نسخه است كه آنجا خوانده مى شد.